Future of economy

Rregulloret dhe deklaratat mjedisore

Qeveritë po kalojnë nga angazhimet vullnetare sipas Marrëveshjes së Parisit në kodet detyruese të energjisë që shënjestrojnë emetimet CO2 të ndërtesave. Ndërsa kodet e ndërtesave për reduktimin e emetimeve operacionale do të shtrëngohen në nivel global, rregulloret do të zgjerohen gjithashtu për të trajtuar karbonin e integruar për të ofruar të dhëna transparente të ciklit të jetës mbi materialet e ndërtimit.

Kodet e energjisë dhe emetimet e ndërtesave: Nga Marrëveshja e Parisit në veprim

191 vende gjithsesj, pothuajse të gjitha shtetet sovrane dhe Bashkimi Evropian kanë ratifikuar Marrëveshjen e Parisit, duke u angazhuar në kufizimin e rritjes së temperaturës botërore nën 2,0°C [3,6°F], me përpjekjet për ta drejtuar atë në 1,5°C [2,7°F] mbi nivelet paraindustriale (16). Duke qenë se ndërtesat janë kontribues të mëdhenj në emetimet botërore të CO2, qeveritë po lëvizin përtej legjislacionit me kornizë jodetyruese apo rekomandimeve drejt direktivave detyruese, miratimit të kodeve dhe të rregulloreve, duke e bërë reduktimin e CO2 në ndërtesa të detyrueshëm dhe jo fakultativ.

Direktiva e BE-së për rendimentin e energjisë së ndërtesave (EPBD) vendos standardet minimale të rendimentit së energjisë për të arritur një stok ndërtesash shumë efikas dhe të dekarbonizuar deri në vitin 2050. Vendet evropiane zbatojnë EPBD duke zhvilluar dhe zbatuar rregulloret kombëtare. Për shembull, Gjermania ka zbatuar EPBD përmes Gebäudeenergiegesetz (GEG), ose ligjit për energjinë e ndërtesave, i cili përfshin masa të ndryshme, duke përfshirë një kërkesë për ndërtesa jobanimi me kapacitete ngrohjeje dhe ftohjeje mbi 290 kW [82,5 hp 98`9520 BTU/h] tonë ose për të instaluar sistemet e automatizimit (17). Deri në vitin 2030, kapaciteti i kufizuar do të ulet në 70 kW. Në disa qytete të SHBA-së si Nju-Jorku, kodet e rrepta të energjisë, si ligji vendor 97, vendosin kufij emetimesh, me gjobat që fillojnë në vitin 2024. Për shembull, pronari një ndërtese 9000 m² [100 000 sq ft] që kërkon veprim minimal për të reduktuar emetimet mund të përballet me gjoba deri në 1 milionë USD (18). Objektivi "i karbonit të dyfishtë" i Kinës për të arritur emetimet deri në vitin 2030 dhe për të arritur neutralitetin e karbonit deri në vitin 2060 çoi drejt kodit të përgjithshëm 2022 për ruajtjen e energjisë së ndërtesave dhe shfrytëzimin e energjisë së rinovueshme, rregulli i parë i detyrueshëm i Kinës për emetimet e ndërtesave (19; 20). Kodi i ndërtimit i qëndrueshëm për ruajtjen e energjisë i Indisë (ECSBC) prezantoi standardet e rendimentit së energjisë për ndërtesat komerciale, me disa shtete që e bëjnë atë ligjërisht të detyrueshme (21; 22). Shpesh, këto veprime mbështeten gjithashtu nga stimuj financiarë për pronarët e ndërtesave.

Megjithatë, nga 2024, vetëm 88 vende kanë miratuar kodet e energjisë së ndërtesave në të paktën një qytet. 55% e këtyre kodeve kanë mbetur të pandryshuara që nga viti 2015, me gjasë nuk kanë përmbushur standardet moderne të performancës së lartë. (23).

08_Worldmap_CMYK

Vendet me kode ose standarde detyruese të energjisë

Ashpërsimi i rregulloreve për ndërtesat

Me rritjen e presionit për të përmbushur objektivat e dekarbonizimit, më shumë vende pritet të lëvizin nga legjislacionet ose rekomandimet e kornizës jodetyruese te rregulloret detyruese për të reduktuar emetimet e CO2. Ndërsa shumë rregullore fokusohen në reduktimin e emetimeve operacionale, karboni i integruar është gjithashtu gjithnjë e më shumë nën kontrollin legjislativ, duke krijuar nevojën për emetimet e integruara të produkteve të dokumentit. Deklaratat mjedisore të produketeve (EPD) mund t'i shërbejnë këtij qëllimi. EPD janë dokumente të standardizuara, të verifikuara në mënyrë të pavarur që ofrojnë të dhëna transparente dhe sasiore në lidhje me ndikimin mjedisor të një produkti gjatë gjithë ciklit të tij të jetës, duke përfshirë, mes të tjerash emetimet e karbonit.

Që nga fillimi i vitit 2024, mbi 120 000 EPD (24) për produktet e ndërtimit ekzistojnë në nivel global, me zhvillim të gjerë në të gjithë Evropën, Amerikën Veriore, Azinë, Amerikën Latine dhe Lindjen e Mesme (22). Ndonëse EPD janë kryesisht vullnetare, prodhuesit i përdorin ato për të demonstruar transparencën e karbonit, për të mbështetur pretendimet e gjelbra dhe për të tregtuar produktet e tyre si të qëndrueshme. Për më tepër, shumë certifikime të ndërtesave të gjelbra, si LEED, BREAM, DGNB dhe sfida e ndërtesës me bimësi, shpërblejnë me kredite për përdorimin e materialeve të mbuluara nga një EPD (25). Këto certifikime shtojnë vlerë të konsiderueshme, me ndërtesat e gjelbra në disa qytete aziatike që kërkojnë prime qiraje deri në 28% (26).

Megjithatë, rregulloret po bëhen më të rrepta. Në Francë dhe Gjermani, kompanitë duhet të kenë një EPD për çdo produkt ndërtimi me pretendime mjedisore. Norvegjia kërkon të paktën dhjetë produkte me EPD për projekte të mëdha publike dhe Italia kërkon një përqindje minimale të përmbajtjes së ricikluar në ndërtesat publike. Në mënyrë të ngjashme, Danimarka, Finlanda dhe Suedia kërkojnë vlerësime të karbonit të integruar në ndërtesa, me EPD që shërbejnë si provë pajtueshmërie (22).

Duke filluar nga viti 2028, direktiva e performancës energjetike të ndërtesave (EBD) do të kërkojë të gjitha ndërtesat e mëdha mbi 1 000 m² [10,000 sq ft] në shtetet anëtare të BE-së për t'u vlerësuar për karbonin e integruar, duke e zgjatur këtë mandat për të gjitha ndërtesat e reja deri në vitin 2030. Këto kërkesa të ardhshme pritet të rrisin ndjeshëm kërkesën për të dhënat EPD, duke forcuar rolin e tyre në praktikat e ndërtimit të qëndrueshëm (27; 28).