Ασφαλή κτίρια

Η ανάγκη για ασφάλεια είναι μια από τις πιο βασικές ανθρώπινες ανάγκες ⁽⁴²⁾, και τα κτίρια υπάρχουν για να προσφέρουν στον άνθρωπο ένα ασφαλές καταφύγιο από το περιβάλλον. Ωστόσο, το περιβάλλον γίνεται πιο σκληρό. Η κλιματική αλλαγή εντείνει τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αστικοποίηση επιδεινώνει τις συνέπειες των πυρκαγιών στα κτίρια και η ψηφιοποίηση ενισχύει τις απειλές κατά της κυβερνοασφάλειας. Εντωμεταξύ, οι νέες τεχνολογίες που διεισδύουν στα κτίρια δημιουργούν νέους κινδύνους για την ασφάλεια.

Τα ακραία καιρικά φαινόμενα εντείνονται. Για παράδειγμα, στις ΗΠΑ, τα εννέα από τα δέκα έτη με την πιο ακραία βροχόπτωση για την περίοδο από το 1910 έως το 2024 σημειώθηκαν όλα μετά το 1995 ⁽⁴³⁾. Σε παγκόσμιο επίπεδο, το 2023 σημειώθηκαν 170 καταστροφικές πλημμύρες, διπλάσιες από τον μέσο όρο της δεκαετίας του 1990 ⁽⁴⁴⁾. Επιπλέον, η ένταση των κυκλώνων έχει επίσης αυξηθεί σημαντικά, σημειώνοντας αξιοσημείωτη αύξηση στις ΗΠΑ τα τελευταία 30 έτη ⁽⁴⁵⁾.

Η αστικοποίηση εμβαθύνει τον αντίκτυπο των πυρκαγιών σε κτίρια. Καθώς ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν και εργάζονται σε μια περιοχή αυξάνεται, οι συνέπειες των πυρκαγιών σε κτίρια θα γίνουν πιο καταστροφικές — μια τάση που είναι ήδη εμφανής στις ΗΠΑ όπου οι φωτιές σε μη κατοικήσιμα κτίρια την τελευταία δεκαετία έχουν αυξηθεί κατά 27% με τους θανάτους να αυξάνονται κατά 83% ⁽⁴⁶⁾.

Επίσης, η ψηφιοποίηση των κτιρίων αυξάνει την ευπάθειά τους σε κυβερνοεπιθέσεις. Η Kaspersky αναφέρει ότι σχεδόν το 40% των υπολογιστών που χρησιμοποιούνται για τη διαχείριση έξυπνων συστημάτων κτιριακού αυτοματισμού έχουν αντιμετωπίσει κακόβουλες κυβερνοεπιθέσεις ⁽⁴⁷⁾. Ένα εντυπωσιακό παράδειγμα της ζημιάς που μπορεί να προκαλέσει μια φαινομενικά ασήμαντη συσκευή IoT είναι η παραβίαση ενός καζίνο μέσω ενός θερμομέτρου στο ενυδρείο του λόμπι, το οποίο επέτρεψε την πρόσβαση στη βάση δεδομένων μεγάλων παικτών ⁽⁴⁸⁾.

Τέλος, οι νέες τεχνολογίες δημιουργούν νέους κινδύνους για την ασφάλεια. Για παράδειγμα, τα νέα ψυκτικά μέσα με χαμηλό δυναμικό πλανητικής υπερθέρμανσης που χρησιμοποιούνται σε ψύκτες και αντλίες θερμότητας μπορεί να είναι εύφλεκτα ή τοξικά. Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση ενέργειας ενέχουν κίνδυνο θερμικής διαφυγής, μιας διαδικασίας που προκαλεί υπερθέρμανση της μπαταρίας, εκπομπή τοξικών αερίων και πιθανότητα ανάφλεξης. Το 2023 το ΗΒ κατέγραψε αύξηση 46% στις φωτιές που συνδέονται με τις μπαταρίες ιόντων λιθίου ⁽⁴⁹⁾.

Οι παράμετροι ασφάλειας όσον αφορά τον σχεδιασμό και τις λειτουργίες θα γίνουν ολοένα πιο κρίσιμες προκειμένου να διασφαλιστεί ότι τα κτίρια θα συνεχίσουν να παρέχουν ασφαλή περιβάλλοντα για τους ενοίκους.

Τα προληπτικά μέτρα για την προστασία των κτιρίων από τα ακραία καιρικά φαινόμενα είναι πιο οικονομικά αποδοτικά από τις επισκευές μετά από ένα συμβάν. Σε περιοχές υψηλού πλημμυρικού κινδύνου, τα κτίρια θα χρησιμοποιούν ολοένα περισσότερο υδατοανθεκτικά υλικά όπως τσιμέντο ή τούβλα PVC αντί για γυψοσανίδα και κόντρα πλακέ. Τα κτίρια σε περιοχές με πολλές βροχοπτώσεις θα διαθέτουν ενισχυμένες οροφές και υδρορροές. Σε περιοχές με υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης δασικής πυρκαγιάς τα κτίρια θα εξοπλίζονται με αλεξίπυρα υλικά, παντζούρια και συστήματα καταιονητήρων. Τα κτίρια σε περιοχές που πλήττονται από κυκλώνες θα σχεδιάζονται ώστε να αντέχουν υψηλότερα φορτία ανέμου ⁽⁵⁰⁾.

Η αύξηση της συχνότητας και της σοβαρότητας των πυρκαγιών σε κτίρια θα οδηγήσει σε υψηλότερα πρότυπα πυροπροστασίας. Τα προηγμένα αλεξίπυρα υλικά, όπως τα διογκούμενα επιχρίσματα και σύνθετα υλικά, θα βελτιώσουν τον περιορισμό των πυρκαγιών. Τα συστήματα πυρανίχνευσης που χρησιμοποιούν διασυνδεδεμένους αισθητήρες και ΤΝ θα βελτιώσουν την παρακολούθηση και απόκριση σε πραγματικό χρόνο. Η φωτιά και ο καπνός που εξαπλώνονται στους αγωγούς εξαερισμού θα ελέγχονται όλο και περισσότερο από μηχανοκίνητα διαφράγματα, καθώς τα μηχανικά διαφράγματα δεν επαρκούν πλέον. Επίσης, τα συστήματα πυρόσβεσης θα εξελιχθούν με τη διεύρυνση της χρήσης της τεχνολογίας νέφους νερού και περιβαλλοντικά φιλικών μέσων καταστολής πυρκαγιάς ⁽⁵¹⁾.

Η αύξηση των απειλών κατά της κυβερνοασφάλειας σε συνδυασμό με την επιβολή αυστηρότερων κανονισμών όπως η Ευρωπαϊκή Πράξη για την Κυβερνοανθεκτικότητα, θα επιταχύνουν την υιοθέτηση πρωτοκόλλων ασφαλούς επικοινωνίας στον κτιριακό αυτοματισμό και τα συστήματα ελέγχου. Πρωτόκολλα που αξιοποιούν τεχνολογίες όπως η κρυπτογράφηση βάσει TLS και η αυθεντικοποίηση βάσει πιστοποιητικού θα διασφαλίσουν ασφαλή, απαραβίαστη επικοινωνία μεταξύ συσκευών και συστημάτων.

Τέλος, οι κίνδυνοι που συνδέονται με τις νέες τεχνολογίες κτιρίου θα απαιτήσουν στοχευμένες στρατηγικές μετριασμού. Οι χώροι μηχανικού εξοπλισμού που χρησιμοποιούν ψυκτικά μέσα με χαμηλό GWP όπως R-290 (προπάνιο) και R-717 (αμμωνία) θα χρειαστούν ειδικούς αισθητήρες αερίου. Ομοίως, χώροι όπου φυλάσσονται μπαταρίες ιόντων λιθίου θα εξοπλιστούν με αισθητήρια για την ανίχνευση υδρογόνου και άλλων επικίνδυνων αερίων όπως αιθυλένιο, προπυλένιο, μεθάνιο και μονοξείδιο του άνθρακα ⁽⁵²⁾.