Υγιείς εσωτερικοί χώροι

Τα άτομα στις αναπτυσσόμενες χώρες περνούν σχεδόν το 90% του χρόνου τους σε κλειστά κτίρια ⁽⁵³⁾. Με τα ποσοστά της αστικοποίησης να αυξάνονται, ο παγκόσμιος πληθυσμός που περνάει περισσότερο χρόνο μέσα θα αυξηθεί περαιτέρω. Μετά την πανδημία, η ευαισθητοποίηση σχετικά με την υγιεινή και την ποιότητα εσωτερικού αέρα (IAQ) έχει αυξηθεί, με μια έρευνα σε 1.120 Αμερικανούς εργαζόμενους να καταδεικνύει διαδεδομένη ανησυχία σχετικά με τις επιπτώσεις της κακής ποιότητας εσωτερικού αέρα στην υγεία ⁽⁵⁴⁾. Αυτή η τάση επιταχύνεται περαιτέρω από τις μετα-πανδημικές προτεραιότητες σχετικά με την υγεία, την αστική ατμοσφαιρική ρύπανση και τις στρατηγικές ESG.

Η πανδημία και η στροφή προς υβριδικά μοντέλα εργασίας έχουν αυξήσει τη σημασία που δίνεται στην υγιεινή και την ποιότητα εσωτερικού αέρα σε χώρους γραφείων και κατοικιών. Για παράδειγμα, η διατήρηση των κατάλληλων επιπέδων σχετικής υγρασίας μεταξύ 40-60% είναι κρίσιμης σημασίας, καθώς η ξηρότητα του βλεννογόνου αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης και οι ιοί επιβιώνουν περισσότερο επάνω σε ξηρές επιφάνειες. Ομοίως, η αύξηση του αερισμού, η μείωση της ανακύκλωσης του εσωτερικού αέρα και η βελτίωση του φιλτραρίσματος του αέρα μπορεί να μειώσει τις αναρρωτικές άδειες λόγω μεταδοτικών ασθενειών κατά 9-20% ⁽⁵⁵⁾.

Καθώς οι αστικοί πληθυσμοί αυξάνονται, το ίδιο συμβαίνει και με τη συγκέντρωση ατμοσφαιρικών ρύπων στις πόλεις. Σήμερα, το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε μέρη όπου η ατμοσφαιρική ρύπανση υπερβαίνει τα όρια των κατευθυντήριων γραμμών του ΠΟΥ ⁽⁵⁶⁾. Το 2023 η μέση συγκέντρωση σωματιδιακών υλικών PM2.5 στο Δελχί ήταν πάνω από 20 φορές υψηλότερη από την κατευθυντήρια γραμμή του ΠΟΥ ⁽⁵⁷⁾. Τόσο η βραχυπρόθεσμη όσο και η μακροπρόθεσμη έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση επιδεινώνουν ζητήματα υγείας, αυξάνοντας τις αναπνευστικές και καρδιοαγγειακές νόσους, τις δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης και τη θνησιμότητα, με τον ΠΟΥ να συνδέει την ατμοσφαιρική ρύπανση με 6,7 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους ετησίως ⁽⁵⁶⁾.

Επιπλέον, οι επενδυτές και οι ένοικοι ενσωματώνουν όλο και περισσότερο μετρήσεις υγείας στις στρατηγικές ESG. Ενώ κάτι τέτοιο συμβάλει σε ευρύτερα κοινωνικά οφέλη, προσφέρει επίσης άμεσα πλεονεκτήματα για επενδυτές και ενοίκους. Οι επενδυτές απολαμβάνουν έως 7,7% αύξηση στα ενοίκια για πιστοποιημένα υγιή κτίρια ⁽⁵⁸⁾, ενώ οι ένοικοι επωφελούνται από 8% βελτίωση στην εργασιακή απόδοση λόγω καλύτερης ποιότητας εσωτερικού αέρα ⁽⁵⁹⁾.

Καθώς η ζήτηση για υγιείς εσωτερικούς χώρους αυξάνεται, τα νέα κτίρια θα δίνουν προτεραιότητα όλο και περισσότερο στην ευημερία των ενοίκων, ενώ οι υπάρχουσες δομές θα μετασκευάζονται ώστε να ικανοποιούν αυτά τα πρότυπα. Χαρακτηριστικά όπως η θερμική άνεση, η υγιής ποιότητα εσωτερικού αέρα, η ακουστική άνεση και ο βέλτιστος φωτισμός θα αποκτούν ολοένα μεγαλύτερη σημασία. Οι αισθητήρες υψηλής ποιότητας που μετρούν και παρακολουθούν αυτές τις παραμέτρους θα είναι πανταχού παρόντες.

Η θερμική άνεση είναι ένας βασικός λόγος που έχουμε κτίρια. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον τρόπο που βιώνουμε τους χώρους οπού χούμε και εργαζόμαστε. Υπάρχουν έξι μεταβλητές που συμβάλουν στη θερμική άνεση ενός ενοίκου: η θερμοκρασία ξηρού βολβού, η θερμοκρασία ακτινοβολίας, η σχετική υγρασία, η ταχύτητα αέρα, ο μεταβολικός ρυθμός και ο ρουχισμός ⁽⁶⁰⁾. Οι πρώτες τέσσερις μεταβλητές μπορούν να ελεγχθούν από τα συστήματα θέρμανσης/αερισμού/κλιματισμού ώστε να παρέχεται στους ενοίκους ένα υγιές και άνετο περιβάλλον. Ωστόσο, πολλά κτίρια σήμερα ακόμα δεν ελέγχουν σωστά αυτές τις τέσσερις παραμέτρους.

Η καλή ποιότητα εσωτερικού αέρα υποστηρίζει την υγεία, την ευημερία και την παραγωγικότητα. Επηρεάζεται από την αναπνοή των ενοίκων (CO₂, παθογόνοι μικροοργανισμοί) από τους εξωτερικούς ρύπους (σωματιδιακά υλικά, επιβλαβή αέρια), τις εσωτερικές εκπομπές (πτητικές οργανικές ενώσεις) και από τις εκπομπές θεμελίωσης (ραδόνιο). Αν και ο αποτελεσματικός αερισμός και το προηγμένο φιλτράρισμα είναι αναγκαία, εντούτοις πολλά κτίρια βασίζονται ακόμα στο χειροκίνητο άνοιγμα παραθύρων, το οποίο είναι μη αποδοτικό όσον αφορά την ποιότητα αέρα και τη χρήση ενέργειας.

Η ακουστική άνεση αποτελεί βασικό παράγοντα για τη δημιουργία ενός παραγωγικού και ευχάριστου κτιριακού περιβάλλοντος, καθώς ο ανεπιθύμητος εσωτερικός και εξωτερικός θόρυβος μπορεί να διαταράξει την εργασία και τη χαλάρωση. Ο εξωτερικός θόρυβος έχει συνδεθεί με κινδύνους για την υγεία, όπως υπέρταση, εγκεφαλικό επεισόδιο και διαβήτη, ενώ παράλληλα αυξάνει την ενόχληση ⁽⁶¹⁾. Εσωτερικά, ο θόρυβος από ηλεκτρονικές συσκευές, συστήματα θέρμανσης/αερισμού/κλιματισμού και από τους ενοίκους μπορεί να μειώσει τη συγκέντρωση και την παραγωγικότητα ⁽⁶¹⁾. Για την αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, ο μετριασμός του εξωτερικού θορύβου, η διαχείριση εσωτερικών πηγών ήχου και η χρήση ηχοαπορροφητικών υλικών μπορούν να βελτιώσουν την ακουστική άνεση.

Ο βέλτιστος φωτισμός διασφαλίζει οπτική άνεση και μειώνει ζητήματα όπως οπτική κόπωση, πονοκεφάλους και απώλεια παραγωγικότητας. Εκτός από τα οφέλη για την όραση, το φως επηρεάζει σημαντικά τη φυσιολογία ρυθμίζοντας τον κιρκαδικό ρυθμό, ο οποίος ελέγχει την εγρήγορση, την πέψη και τον ύπνο. Ο ακατάλληλος φωτισμός μπορεί να διαταράξει αυτόν τον ρυθμό, οδηγώντας σε διαταραχές ύπνου και υψηλότερο κίνδυνο εκδήλωσης παθήσεων όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης και η καρδιαγγειακή νόσος. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, τα κτίρια θα υιοθετούν όλο και περισσότερο κιρκαδικό φωτισμό, έλεγχο θάμβωσης, αυτοματοποιημένη σκίαση, αυξομείωση έντασης φωτισμού και βελτιστοποίηση φυσικού φωτός ⁽⁶¹⁾.

Η ευημερία των ενοίκων μπορεί επίσης να περιλαμβάνει και άλλα χαρακτηριστικά πέρα από αυτούς τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως ο καθαρισμός πόσιμου νερού, η προώθηση υγιεινών διατροφικών συνηθειών, η ενθάρρυνση της σωματικής δραστηριότητας και η υποστήριξη της ψυχικής και συναισθηματικής υγείας μέσω του σχεδιασμού του κτιρίου. Αρκετές από αυτές τις πτυχές καλύπτονται από τις σημερινές πιστοποιήσεις υγιεινών κτιρίων, όπως η WELL.

Επίσης, οι κανονισμοί όλο και περισσότερο ενσωματώνουν απαιτήσεις για υγιή περιβάλλοντα εσωτερικών χώρων. Για παράδειγμα, η αναθεωρημένη ευρωπαϊκή Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων (EPBD) ορίζει ότι τα νέα μη οικιστικά κτίρια μηδενικών εκπομπών, καθώς και εκείνα που υφίστανται εκτεταμένες ανακαινίσεις, θα πρέπει να περιλαμβάνουν, όπου είναι εφικτό, συστήματα μέτρησης και ελέγχου για την παρακολούθηση και ρύθμιση της ποιότητας εσωτερικού αέρα ⁽²⁸⁾.