Περιβαλλοντικοί κανονισμοί και δηλώσεις

Συνολικά 191 έθνη, σχεδόν όλα τα κυρίαρχα κράτη και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν επικυρώσει τη Συμφωνία του Παρισιού, με τη δέσμευση να περιορίσουν την αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας αρκετά χαμηλότερα από 2,0 C [3,6 F] και με την επιδίωξη να την περιορίσουν στους 1,5 C [2,7 F] πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα ⁽¹⁶⁾. Καθώς τα κτίρια συντελούν σημαντικά στις παγκόσμιες εκπομπές CO₂, οι κυβερνήσεις προχωρούν πέρα από τα μη δεσμευτικά νομοθετικά πλαίσια ή τις συστάσεις προς δεσμευτικές οδηγίες, εγκριθέντες κώδικες και κανονισμούς, καθιστώντας τη μείωση του CO₂ στα κτίρια υποχρεωτική και όχι προαιρετική.

Η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων (EPBD) της ΕΕ καθορίζει τα ελάχιστα πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για την επίτευξη ενός υψηλής απόδοσης, απανθρακοποιημένου κτιριακού αποθέματος έως το 2050. Οι ευρωπαϊκές χώρες εφαρμόζουν την Οδηγία EPBD αναπτύσσοντας και εφαρμόζοντας τις εθνικές διατάξεις. Για παράδειγμα, η Γερμανία εφάρμοσε την EPBD μέσω του Gebäudeenergiegesetz (GEG), ή Πράξης για την Ενέργεια των Κτιρίων, η οποία περιλαμβάνει διάφορα μέτρα, όπως την απαίτηση τα μη κατοικήσιμα κτίρια με αποδόσεις θέρμανσης και ψύξης άνω των 290 kW [82,5 τόνοι ή 98`9520 BTU/h] να εγκαθιστούν συστήματα κτιριακού αυτοματισμού ⁽¹⁷⁾. Από το 2030, αυτή η περιορισμένη ισχύς θα μειωθεί στα 70 kW. Σε ορισμένες πόλεις των ΗΠΑ όπως η Νέα Υόρκη, υπάρχουν αυστηροί ενεργειακοί κώδικες, όπως ο Τοπικός Νόμος 97, που καθορίζουν τα όρια των εκπομπών, με κυρώσεις που ξεκίνησαν το 2024. Για παράδειγμα, ο ιδιοκτήτης ενός κτιρίου 9.000 m² [100.000 sq ft] που δεν αναλαμβάνει δράση για να μειώσει τις εκπομπές θα μπορούσε να αντιμετωπίσει πρόστιμα έως 1 εκατομμύριο δολάρια ΗΠΑ ⁽¹⁸⁾. Ο "διπλός στόχος άνθρακα" της Κίνας για τη μεγιστοποίηση των εκπομπών έως το 2030 και την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα έως το 2060 οδήγησε το 2022 στον Γενικό Κώδικα για την Εξοικονόμηση Ενέργειας στα Κτίρια και τη Χρήση Ανανεώσιμης Ενέργειας, τον πρώτο υποχρεωτικό κανονισμό της Κίνας για τις εκπομπές κτιρίων ^{(19, 20)}. Ο Κώδικας για την Εξοικονόμηση Ενέργειας και τα Αειφόρα Κτίρια (ECSBC) της Ινδίας εισήγαγε πρότυπα ενεργειακής απόδοσης για τα εμπορικά κτίρια, με αρκετές πολιτείες να την καθιστούν νομικά δεσμευτική ^{(21, 22)}. Συχνά, οι ενέργειες αυτές συνοδεύονται από οικονομικά κίνητρα για τους ιδιοκτήτες των κτιρίων.

Ωστόσο, από το 2024, μόνο 88 χώρες έχουν υιοθετήσει ενεργειακούς κώδικες για τα κτίρια σε τουλάχιστον μία πόλη. Το 55% αυτών των κωδίκων έχουν παραμείνει αμετάβλητοι από το 2015, αποτυγχάνοντας ενδεχομένως να ικανοποιήσουν τα σύγχρονα πρότυπα υψηλής απόδοσης ⁽²³⁾.

Καθώς η πίεση για την επίτευξη των στόχων απανθρακοποίησης αυξάνεται, περισσότερες χώρες αναμένεται να αφήσουν πίσω τα μη δεσμευτικά νομοθετικά πλαίσια ή τις συστάσεις έναντι δεσμευτικών κανονισμών για τη μείωση των εκπομπών CO₂. Ενώ αρκετοί κανονισμοί επικεντρώνονται στη μείωση των λειτουργικών εκπομπών, ο ενσωματωμένος άνθρακας βρίσκεται επίσης υπό αυξανόμενο νομοθετικό έλεγχο, δημιουργώντας την ανάγκη για καταγραφή των ενσωματωμένων εκπομπών των προϊόντων. Οι περιβαλλοντικές δηλώσεις προϊόντος (EPD) θα μπορούσαν να εξυπηρετήσουν αυτό τον σκοπό. Οι EPD είναι τυποποιημένα, ανεξάρτητα επαληθευμένα έγγραφα που παρέχουν διαφανή, ποσοτικοποιημένα δεδομένα σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενός προϊόντος καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής του, στα οποία περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, οι εκπομπές άνθρακα.

Ήδη από το 2024 υπάρχουν παγκοσμίως πάνω από 120.000 δηλώσεις EPD ⁽²⁴⁾ για κατασκευαστικά προϊόντα, με ευρεία ανάπτυξη σε όλη την Ευρώπη, την Αμερική, την Ασία, τη Λατινική Αμερική και τη Μέση Ανατολή ⁽²²⁾. Παρόλο που οι δηλώσεις EPD είναι επί του παρόντος κυρίως προαιρετικές, οι κατασκευαστές τις χρησιμοποιούν για να καταδείξουν τη διαφάνεια όσον αφορά τις εκπομπές άνθρακα, να υποστηρίξουν πράσινους ισχυρισμούς και να προωθήσουν τα προϊόντα τους ως αειφόρα. Επιπλέον, πολλές πιστοποιήσεις πράσινων κτιρίων, όπως οι LEED, BREEAM, DGNB και το Living Building Challenge επιβραβεύουν τη χρήση υλικών που συνοδεύονται από δήλωση EPD ⁽²⁵⁾. Αυτές οι πιστοποιήσεις προσθέτουν σημαντική αξία, με τα πράσινα κτίρια σε ορισμένες πόλεις της Ασίας να απαιτούν προσαυξήσεις ενοικίου έως 28% ⁽²⁶⁾.

Οι κανονισμοί, ωστόσο, αυστηροποιούνται. Στη Γαλλία και τη Γερμανία, οι εταιρείες πρέπει να διαθέτουν EPD για κάθε κατασκευαστικό προϊόν με περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς. Η Νορβηγία απαιτεί τουλάχιστον δέκα προϊόντα με EPD για τα μεγάλα δημόσια έργα, και η Ιταλία υπαγορεύει ένα ελάχιστο ποσοστό ανακυκλωμένου περιεχομένου στα δημόσια κτίρια. Ομοίως, η Δανία, η Φινλανδία και η Σουηδία απαιτούν αξιολογήσεις του ενσωματωμένου άνθρακα στα κτίρια, με τα EPD να χρησιμεύουν ως αποδείξεις συμμόρφωσης ⁽²²⁾.

Από το 2028, η Οδηγία για την Ενεργειακή Απόδοση Κτιρίων (EPBD) θα απαιτεί όλα τα μεγάλα κτίρια άνω των 1.000 m² [10.000 sq ft] στα κράτη μέλη της ΕΕ να αξιολογούνται για ενσωματωμένο άνθρακα, διευρύνοντας αυτή την απαίτηση σε όλα τα νέα κτίρια έως το 2030. Αυτές οι επερχόμενες απαιτήσεις αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τη ζήτηση για δεδομένα EPD, ενισχύοντας τον ρόλο τους στις βιώσιμες κατασκευαστικές πρακτικές ^{(27, 28)}.