Karma Kullanımlı ve Esnek Mekanlar

Pandemi, yaşama, çalışma ve etkileşim biçimlerimizi hızla yeniden şekillendirdi. İnsanlar yeni yaşam tarzlarına uyum sağladıkça ofisler boşaldı, alışveriş merkezleri terk edildi ve evler işyerlerine dönüştü.

2024 yılı sonunda ABD'deki ofis boşluk oranı %20,1'dir. Bu rakam son 30 yılın en yüksek seviyesidir ve 84 milyon m2'den [900 milyon sq ft] fazla ofis alanı boştur; New York'taki One World Trade Center'ı 300 kez doldurmaya yetecek kadar bir alan söz konusudur⁽⁶³⁾. McKinsey & Company, daha uzun vadede, pandemi öncesi normlara kıyasla 2030 yılına kadar ofis alanı talebinde %13'lük bir düşüş olacağını tahmin etmektedir⁽⁶⁴⁾. Benzer şekilde, perakende alanı e-ticaretin büyümesinden kaynaklanan kalıcı zorluklarla karşı karşıyadır ve talebin 2030 yılına kadar pandemi öncesine göre %9 daha düşük olacağı tahmin edilmektedir⁽⁶⁴⁾. Buna karşılık, konut alanı talebinin, kentsel çekirdeklere geri dönüşle değil, pandemi öncesi trendlere uyan nüfus artışıyla artması beklenmektedir.

Bu eşitsizlik, mekanların artık sabit ve kalıcı bir şey olarak değil, dinamik bir şey olarak görüldüğü yerlerde daha fazla uyarlanabilirliğe duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır.

Bir binanın değişime uyum sağlama kabiliyeti, uzun ömürlülüğü, ekonomik başarısı ve karbon ayak izi açısından kilit bir faktör haline gelmektedir. Sonuç olarak, karma kullanımlı ve uyarlanabilir binalara yönelik talep artmaya devam edecektir.

Karma kullanımlı binalar, alan verimliliğini ve uyarlanabilirliği en üst düzeye çıkarmak için konut, ticari, ofis ve konaklama gibi birden fazla işlevi tek bir yapı içinde birleştirir. Farklı kullanım alanlarını tek bir yapıda birleştirmek, yapı sakinleri için benzersiz faydalar sunar: ticari kiracılar için artan trafik ve konut kiracıları için daha fazla kolaylık. Karma kullanımlı binalar mülk sahiplerine de avantajlar sunmaktadır. Karma kullanımlı ortamlardaki ofis alanları %33'e varan oranlarda daha yüksek kira bedelleri içerebileceğinden ve mekanları bir kullanım durumundan diğerine kaydırma esnekliğini arttırdığından, bu durum daha yüksek kiraları da içermektedir⁽⁶⁵⁾. Karma kullanımlı binalara geçiş halihazırda gerçekleşmektedir. Örneğin, ABD'de Ocak 2022'de konut birimlerini dahil etme planları olan yaklaşık 200 alışveriş merkezi vardı ve boş perakende satış alanlarını konut alanına dönüştürüyorlardı⁽⁶⁶⁾.

Bu uyarlanabilirlik konsepti, daha geniş mimari çözümlere ve esnek binalara kadar uzanmaktadır. Esnek binalar, hareketli duvarlara sahip yeniden yapılandırılabilir düzenler içerir ve binaların kullanım durumları arasında sorunsuz bir şekilde geçiş yapmasını sağlar. Yeniden yapılandırılabilir yerleşim planları, binaların veya kısımlarının kullanım ömrü uzadıkça somutlaştırılmış emisyonların azaltılmasına da katkıda bulunur. Ancak bu esnekliğin desteklenmesi, kapsamlı tadilatlar olmadan farklı konfigürasyonlara veya yüklere uyum sağlayabilen modüler kablolama, sıhhi tesisat ve HVAC sistemleri gibi altyapılar gerektirir. Zürih'te yapılan bir vaka çalışması, bir ofis binasına hareketli duvarlar ve bağımsız teknik sistemler yerleştirmenin, boş alanları ortak çalışma veya konut birimlerine dönüştürerek yaklaşık 550 milyon ABD doları değer yaratabileceğini ve boşluk risklerini %70'in üzerinde azaltabileceğini göstermiştir⁽⁶⁷⁾. Benzer şekilde, inovatif asansör sistemleri artık tek bir asansör grubunun konut, ofis veya konaklama gibi birden fazla uygulamaya hizmet etmesine izin vererek değişen uygulamalara veya yolcu gruplarına uyum sağlamayı kolaylaştırmaktadır⁽⁶⁸⁾. Ancak bu esnek tasarımlar zorlukları da beraberinde getirmektedir. Daha karmaşık kablolama, sıhhi tesisat ve HVAC sistemleri genellikle daha yüksek başlangıç maliyetlerine sahiptir ve doğru şekilde uygulanmazsa, özelleştirilmiş tasarımlara kıyasla daha yüksek enerji tüketimi de söz konusudur. Uyarlanabilirliği maliyet verimliliği ve sürdürülebilirlikle dengelemek, esnek mekanların uzun vadeli değerini en üst düzeye çıkarmak açısından kritik öneme sahiptir.