Gezonde binnenruimtes

Individuen in ontwikkelde landen brengen bijna 90% van hun tijd door in gesloten gebouwen ⁽⁵³⁾. Nu de verstedelijking toeneemt, zal de wereldbevolking die meer tijd binnenshuis doorbrengt verder toenemen. Sinds de pandemie is het bewustzijn van hygiëne en binnenluchtkwaliteit (IAQ) gegroeid, met een enquête onder 1.120 Amerikaanse werknemers waaruit blijkt dat ze zich wijdverbreid zorgen maken over de gezondheidseffecten van slechte IAQ ⁽⁵⁴⁾. Deze trend wordt verder versneld door post-pandemische gezondheidsprioriteiten, stedelijke luchtvervuiling en ESG-strategieën.

Door de pandemie en de verschuiving naar hybride werkmodellen is de aandacht voor hygiëne en binnenluchtkwaliteit in kantoor- en woonruimtes toegenomen. Het is bijvoorbeeld van cruciaal belang om de juiste relatieve vochtigheidsgraad tussen 40-60% te handhaven, omdat droge slijmvliezen het infectierisico verhogen en virussen langer overleven op droge oppervlakken. Evenzo kunnen verhoogde ventilatie, verminderde recirculatie van binnenlucht en verbeterde luchtfiltratie het ziekteverzuim door infectieziekten met 9-20% verminderen ⁽⁵⁵⁾.

Naarmate de stedelijke bevolking toeneemt, nemen ook de concentraties van luchtverontreinigende stoffen in steden toe. Tegenwoordig woont 99% van de wereldbevolking op plaatsen waar de luchtvervuiling de limieten van de WHO-richtlijn overschrijdt ⁽⁵⁶⁾. In 2023 was de gemiddelde PM2.5-concentratie voor zwevende deeltjes in Delhi 20 keer hoger dan de WHO-richtlijn ⁽⁵⁷⁾. Zowel korte- als langdurige blootstelling aan luchtverontreiniging verergert gezondheidsproblemen, waardoor luchtwegen- en hart- en vaatziekten, zorgkosten en sterfte toenemen. De WHO brengt luchtvervuiling in verband met 6,7 miljoen vroegtijdige sterfgevallen per jaar ⁽⁵⁶⁾.

Bovendien integreren beleggers en huurders steeds vaker gezondheidsstatistieken in hun ESG-strategieën. Dit draagt bij aan bredere maatschappelijke voordelen, maar levert ook directe voordelen op voor beleggers en huurders. Beleggers zien een stijging tot 7,7% van de huurprijzen voor gecertificeerd gezonde gebouwen ⁽⁵⁸⁾, terwijl huurders profiteren van een verbetering van 8% in de prestaties van werknemers als gevolg van een betere binnenluchtkwaliteit ⁽⁵⁹⁾.

Naarmate de vraag naar gezonde binnenruimtes toeneemt, zullen nieuwe gebouwen steeds meer prioriteit geven aan het welzijn van de bewoners, terwijl bestaande structuren zullen worden aangepast om aan deze normen te voldoen. Eigenschappen zoals thermisch comfort, gezonde binnenluchtkwaliteit, akoestisch comfort en optimale verlichting zullen steeds relevanter worden. Hoogwaardige sensoren die deze parameters meten en bewaken, zullen alomtegenwoordig worden.

Thermisch comfort is een belangrijke reden waarom er gebouwen bestaan. Het speelt een belangrijke rol in de manier waarop we onze woon- en werkruimtes ervaren. Zes primaire variabelen dragen bij aan het thermisch comfort van een bewoner: drogeboltemperatuur, stralingstemperatuur, relatieve vochtigheid, luchtsnelheid, stofwisseling en kleding ⁽⁶⁰⁾. De eerste vier variabelen kunnen door de HVAC-systemen worden geregeld om de bewoners een gezonde en comfortabele omgeving te bieden. Tegenwoordig beheersen veel gebouwen deze vier variabelen echter nog niet goed.

Een goede binnenluchtkwaliteit ondersteunt de gezondheid, het welzijn en de productiviteit. Deze wordt beïnvloed door de ademhaling van de bewoners (CO₂, ziekteverwekkers), verontreinigende stoffen buitenshuis (zwevende deeltjes, schadelijke gassen), emissies binnenshuis (vluchtige organische verbindingen) en emissies van funderingen (radon). Effectieve ventilatie en geavanceerde filtratie zijn essentieel, maar veel gebouwen vertrouwen nog steeds op handmatige raamopening, wat inefficiënt is voor de luchtkwaliteit en het energieverbruik.

Akoestisch comfort is een sleutelfactor bij het creëren van een productieve en bevredigende gebouwde omgeving, aangezien ongewenst intern en extern geluid het werk en de ontspanning kan verstoren. Extern geluid is in verband gebracht met gezondheidsrisico's zoals hypertensie, beroerte en diabetes, terwijl het ook de ergernis vergroot ⁽⁶¹⁾. Intern kan lawaai van elektronica, HVAC-systemen en bewoners de concentratie en productiviteit verminderen ⁽⁶¹⁾. Om deze uitdagingen aan te gaan, kan het akoestisch comfort worden verbeterd door strategieën zoals het verminderen van omgevingsgeluid, het beheren van interne geluidsbronnen en het gebruik van geluidsabsorberende materialen.

Optimale verlichting zorgt voor visueel comfort en vermindert problemen zoals vermoeide ogen, hoofdpijn en productiviteitsverlies. Naast visuele voordelen heeft licht een aanzienlijke invloed op de fysiologie door het circadiane ritme te reguleren, dat de alertheid, spijsvertering en slaap regelt. Onjuiste verlichting kan dit ritme verstoren, wat leidt tot slaapstoornissen en een hoger risico op aandoeningen zoals obesitas, diabetes en hart- en vaatziekten. Om dit aan te pakken, zullen gebouwen steeds meer gebruikmaken van circadiane verlichting, verblindingscontrole, geautomatiseerde zonwering, dimmen en daglichtoptimalisatie ⁽⁶¹⁾.

Het welzijn van de bewoners kan ook meer omvatten dan alleen deze omgevingsfactoren, zoals drinkwaterzuivering, het bevorderen van gezonde eetgewoonten, het aanmoedigen van fysieke activiteit en het ondersteunen van mentale en emotionele gezondheid door middel van het ontwerpen van gebouwen. Veel van deze aspecten komen aan bod in de huidige certificeringen voor gezond bouwen, zoals WELL.

In de regelgeving worden ook steeds vaker eisen gesteld inzake een gezond binnenmilieu. De herziene Europese richtlijn energieprestatie van gebouwen (EPBD) schrijft bijvoorbeeld voor dat nieuwe niet-residentiële emissievrije gebouwen, evenals gebouwen die een ingrijpende renovatie ondergaan, waar mogelijk, meet- en regelsystemen moeten bevatten om de binnenluchtkwaliteit te bewaken en te reguleren ⁽²⁸⁾.