Κλιματική προσαρμογή

Το 2024, η παγκόσμια μέση θερμοκρασία ξεπέρασε για πρώτη φορά τους 1,5°C [2,7°F] σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, σηματοδοτώντας το θερμότερο έτος που έχει καταγραφεί ποτέ και συνεχίζοντας μια ανησυχητική τάση κατά την οποία 24 από τα θερμότερα έτη έχουν σημειωθεί μετά το 2000 ⁽¹⁾. Το μοτίβο αυτό αναμένεται να επιταχυνθεί, με τη μέση παγκόσμια θερμοκρασία να αναμένεται να αυξηθεί κατά 2°C [3,6°F] ή περισσότερο μέχρι το 2050, εάν εφαρμοστούν όλες οι τρέχουσες πολιτικές ⁽²⁾. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA), κάθε αύξηση κατά 1 C [1,8 F] στην παγκόσμια θερμοκρασία επιφέρει 25% αύξηση στις παγκόσμιες βαθμοημέρες ψύξης (CDD). Οι CDD είναι μια μέτρηση των βαθμών και της διάρκειας που η εξωτερική θερμοκρασία είναι υψηλότερη από μια ορισμένη βασική θερμοκρασία, τυπικά τους 18 C [64,4 F], γεγονός που σημαίνει ότι η ανάγκη για ψύξη θα αυξηθεί σημαντικά στο μέλλον.

Έως το 2050, σχεδόν 1.000 πόλεις αναμένεται να αντιμετωπίζουν μέσες θερινές υψηλές θερμοκρασίες 35 C [95 F] ή υψηλότερες, έναντι 354 πόλεων σήμερα, θέτοντας 1,6 δισεκατομμύρια κατοίκους σε κίνδυνο ακραίας ζέστης - μια αύξηση 800% ⁽³⁾. Αυτή η κλιμακούμενη ζέστη θα διαταράξει τα οικοσυστήματα, θα ασκήσει πίεση στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και θα επιβαρύνει σημαντικά τις παγκόσμιες οικονομίες. Η θερμική καταπόνηση προβλέπεται να μειώσει τις παγκόσμιες εργατοώρες κατά 2,2% έως το 2030, κάτι που ισοδυναμεί με την απώλεια 80 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης ⁽⁴⁾. Επί του παρόντος, οι θάνατοι που σχετίζονται με τη ζέστη ανέρχονται σε σχεδόν μισό εκατομμύριο ετησίως, με τον αριθμό αυτό πιθανόν να αυξάνεται περαιτέρω λόγω της γήρανσης των πληθυσμών και της ταχείας αστικοποίησης ⁽⁵⁾. Για παράδειγμα, πόλεις όπως το Δελχί και το Καράτσι αντιμετωπίζουν με αυξανόμενη συχνότητα φονικούς καύσωνες, που στοιχίζουν τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων και επηρεάζουν δυσανάλογα τους ευάλωτους πληθυσμούς, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων ⁽⁶⁾.

Σε έναν κόσμο που γίνεται ολοένα θερμότερος, τα κτίρια θα παίξουν βασικό ρόλο στην προστασία της δημόσιας υγείας και στη διατήρηση της παραγωγικότητας. Ο αρχιτεκτονικός σχεδιασμός, η επιλογή των υλικών για τους φακέλους κτιρίου και η εφαρμογή αποτελεσματικών συστημάτων ψύξης θα καταστούν ζωτικής σημασίας.

Για να μειωθεί η συγκέντρωση ηλιακής θερμότητας, οι μελλοντικές κατασκευές θα ενσωματώνουν χαρακτηριστικά όπως πρόστωα, πέργκολες, σκέπαστρα, περσίδες και στόρια. Ο στρατηγικός προσανατολισμός των κτηρίων και οι λύσεις βλάστησης, όπως πράσινες οροφές και "ζωντανοί τοίχοι", θα βελτιώσουν τη μόνωση και θα ελαχιστοποιήσουν την απορρόφηση θερμότητας. Η διαμόρφωση του εξωτερικού χώρου με φυλλοβόλα δέντρα και η δημιουργία αστικών χώρων πρασίνου θα βελτιώσει τη ροή αέρα, θα προσφέρει εποχιακή σκίαση και θα μειώσει τις θερμοκρασίες περιβάλλοντος κατά αρκετούς βαθμούς. Ωστόσο, η εξισορρόπηση της αισθητικής ποιότητας με την ενεργειακή αποδοτικότητα παραμένει μια πρόκληση. Τα οπτικά ζητήματα δεν θα πρέπει πλέον να επισκιάζουν πρακτικά χαρακτηριστικά όπως οι κατασκευές σκίασης ⁽⁷⁾.

Τα υλικά του φακέλου κτιρίου θα έχουν επίσης ολοένα σημαντικότερο ρόλο. Τα υλικά υψηλής θερμικής μάζας όπως η πέτρα και το χώμα, τα οποία χρησιμοποιούνται συνήθως στα παραδοσιακά κτίρια στις περιοχές της Μεσογείου και της βόρειας Αφρικής, ρυθμίζουν φυσικά την εσωτερική θερμοκρασία και μειώνουν την εξάρτηση από τη μηχανική ψύξη ⁽⁷⁾. Καινοτόμα υλικά όπως τα μονωτικά πάνελ με κενό αέρος, το πυριτικό πήγμα και οι προηγμένες επιχρίσεις με ανακλαστικές ιδιότητες ωθούν τα όρια της αποτελεσματικότητας. Οι τεχνολογίες αυτές επιτρέπουν λεπτότερη μόνωση με έως πέντε φορές μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα σε σχέση με τα παραδοσιακά υλικά.

Παρά την πιθανή υιοθέτηση αυτών των μέτρων παθητικής ψύξης, η ζήτηση για συστήματα ενεργής ψύξης ικανά να προσαρμόζονται σε ακραίες καιρικές συνθήκες αναμένεται να αυξηθεί παγκοσμίως, ωθούμενη τόσο από τις αναδυόμενες όσο και από τις αναπτυσσόμενες οικονομίες. Στις αναδυόμενες οικονομίες, η αύξηση των εισοδημάτων και η βελτίωση της πρόσβασης στον ηλεκτρισμό θα επιταχύνει την υιοθέτηση του κλιματισμού. Στις αναπτυσσόμενες οικονομίες — που συχνά βρίσκονται σε πιο εύκρατες περιοχές — η αύξηση της θερμοκρασίας και η υιοθέτηση των αντλιών θερμότητας, οι οποίες μπορούν να παρέχουν ψύξη όταν λειτουργούν αντίστροφά, θα αυξήσουν τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας. Συνεπώς, η ψύξη γίνεται η ταχύτερα αναπτυσσόμενη χρήση ενέργειας στα κτίρια. Σύμφωνα με τον IEA, η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας για ψύξη χώρων αναμένεται να υπερτριπλασιαστεί έως το 2050, καταναλώνοντας τόση ηλεκτρική ενέργεια όση χρησιμοποιούν σήμερα η Κίνα και η Ινδία μαζί ⁽⁷⁾. Αυτή η αύξηση της ζήτησης υπογραμμίζει την άμεση ανάγκη για έξυπνες στρατηγικές ψύξης, όπως η νυχτερινή ψύξη κτιρίων και οι ενεργειακά αποδοτικές λύσεις ψύξης.